- دریای قیر (دَرْ یِ)
کنایه از شب تاریک است. (برهان) (آنندراج). تاریکی شب. (ناظم الاطباء) ، دوات پرسیاهی. (برهان) (آنندراج). دوات پر از مرکب. (ناظم الاطباء)
معنی دریای قیر - جستجوی لغت در جدول جو
- دریای قیر
دریای گژف گواژ شب تار
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
(دَرْ یِ)
لغت نامه دهخدا
رود نیل، و آن دو شعبه دارد، نیل ازرق (آبی) و نیل ابیض (سفید) :
بزد مهره بر کوهۀ ژنده پیل
زمین جنب جنبان چودریای نیل.
فردوسی.
سپهدار قارن چو آشفته پیل
زمین کرده از خون چو دریای نیل.
فردوسی.
که شاپور گرد است با زور پیل
به بخشندگی همچو دریای نیل.
فردوسی.
بزد نای روئین ابرپشت پیل
جهان شد زلشکر چو دریای نیل.
فردوسی.
به بالای سروست و با زور پیل
به بخشش به کردار دریای نیل.
فردوسی.
ژنده پیلان کز در دریای سند آورده ای
سال دیگر بگذرانی از لب دریای نیل.
فرخی.
رجوع به نیل در ردیف خود شود
بزد مهره بر کوهۀ ژنده پیل
زمین جنب جنبان چودریای نیل.
فردوسی.
سپهدار قارن چو آشفته پیل
زمین کرده از خون چو دریای نیل.
فردوسی.
که شاپور گرد است با زور پیل
به بخشندگی همچو دریای نیل.
فردوسی.
بزد نای روئین ابرپشت پیل
جهان شد زلشکر چو دریای نیل.
فردوسی.
به بالای سروست و با زور پیل
به بخشش به کردار دریای نیل.
فردوسی.
ژنده پیلان کز در دریای سند آورده ای
سال دیگر بگذرانی از لب دریای نیل.
فرخی.
رجوع به نیل در ردیف خود شود
(دَرْ یِ)
لغت نامه دهخدا
نام قطعه الماسی از جواهرات دولتی ایران. نام الماسی است متعلق به دولت ایران، 180 قیراط وزن آن، بشکل مربع و نام فتحعلی شاه بر آن منقوش است. (یادداشت مرحوم دهخدا). معروفترین جواهرات سلطنتی ایران بوزن بیشتر از 186 قیراط و بشکل هرم است و بر یک طرف آن اسم فتحعلی شاه قاجار کنده شده است. این جواهر (و کوه نور و تاجماه) از جواهرات محمدشاه گورکانی و جزء غنایمی بود که نادرشاه افشار از هند به ایران آورد. پس از نادرشاه ظاهراً بتصرف نوۀوی شاهرخ افشار درآمد و سپس بدست میرعلم خان خزیمه افتاد و از او به خوانین خراسان رسید. در 1168 هجری قمری که احمدشاه درانی مشهد را گرفت و لشکر به استرآبادفرستاد جمعی از بزرگان خراسان که قدرت مقاومت با افاغنه نداشتند به محمد حسن خان قاجار پناهنده شدند، ازجمله پیشکشهای آنان دریای نور و تاجماه بود. دریای نور بعدها بتصرف کریم خان زند و سپس لطفعلی خان زند درآمد و پس از پیروزی آغامحمدخان قاجار بر لطفعلی خان زند، بتصرف او درآمد و گویند آغامحمدخان خود بازوبندهای دریای نور و تاجماه را از بازوان لطفعلی خان بگشودو متصرف شد. ناصرالدین شاه قاجار دریای نور را بسیار ارج می نهاد و حتی تولیت دریای نور را منصبی مخصوص قرار داد. بعد از شکست سال 1326 هجری قمری محمدعلی میرزا از مشروطه خواهان که وی به سفارت روس پناهنده شد دریای نور و بعضی جواهرات دیگر را با خود به آنجا بردو مدعی بود که این جواهرات ملک شخصی اوست، ولی سرانجام دریای نور و بعضی از سایر جواهرات به خزانۀ سلطنتی بازگردید. (از دائره المعارف فارسی). گوهری که زوج الماس معروف ’کوه نور’ است و از قدیمترین جواهر شناخته شدۀ جهان محسوب می گردد. ناصرالدین شاه معتقد بود که این گوهر یکی از گوهرهای تاج کوروش بوده است و خود او بسیار بدان علاقه داشت و گاهی آن را به کلاه و زمانی به سینه نصب می کرد. این الماس اینک زینت بخش خزانۀ جواهرات سلطنتی (در بانک مرکزی ایران) است
(دَرْ یِ خَ زَ)
لغت نامه دهخدا
بحر خزر. دریاچۀ خزر. دریای کاسپین. دریای گیلان. دریای گرگان. بحر باب الابواب. آق دریا. دریای خزروان. دریای خزران. دریای خزرا. زراه اکفوده. دریای هشترخان. و رجوع به خزر در ردیف خود و بحرخزر ذیل بحر شود
(دَرْ یِ)
لغت نامه دهخدا
قسمتی از اقیانوس کبیر از ژاپن تا انتهای جنوبی شبه جزیره مالی. جزیره فرمز آن را به دریای چین شرقی و دریای چین جنوبی تقسیم می کند. (از دائره المعارف فارسی). و رجوع به التفهیم ص 167 و 170 و بحر چین ذیل بحر شود